ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ της Ε.Π.Α.Α

της 8ης Απριλίου 2009

ΜΕ ΘΕΜΑ: ΑΝΗΛΙΚΟΙ ΣΕ ΥΨΗΛΟ ΚΙΝΔΥΝΟ - ΕΥΘΥΝΗ ΟΛΩΝ

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ – ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 

            Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρίας Προστασίας Ανηλίκων Αθηνών, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης διοργάνωσε την 8η Απριλίου 2009 στην αίθουσα τελετών του Εφετείου Αθηνών επιστημονική ημερίδα με θέμα «Ανήλικοι  σε υψηλό κίνδυνο – Ευθύνη όλων».

Κίνητρο για την διοργάνωση της ημερίδας απετέλεσε η ανησυχία των μελών του Δ.Σ. της Ε.Π.Α.Α. για την έξαρση, τη μορφή και διάσταση της νεανικής βίας στις ημέρες μας, ιδίως ενόψει των πρόσφατων γεγονότων νεανικής βίας που διαδραματίσθηκαν σ’ όλη την Ελλάδα με αφορμή τον άδικο θάνατο ενός παιδιού καθώς και η αγανάκτησή τους εξ αιτίας των λαμβανομένων καθημερινά μηνυμάτων θυματοποίησης παιδιών, μέσω των οποίων αποδεικνύεται η κατά χυδαίο και απάνθρωπο τρόπο καταπάτηση των δικαιωμάτων τους και η ανενδοίαστη και βάναυση προσβολή της προσωπικότητας τους.

Στόχοι της ημερίδας ήταν η ανάδειξη των κινδύνων που οι ανήλικοι διατρέχουν στην οικογένεια, το σχολείο και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, εξαιτίας των οποίων αυτοί γίνονται θύματα και παραβάτες, οι αιτίες πρόκλησής τους και οι συνέπειές τους, η δυνατότητα και ο τρόπος αντιμετώπισής τους από την οικογένεια, το σχολείο, την εκκλησία, το διωκτικό και προνοιακό σύστημα και τον πολίτη, καθώς και η υπόδειξη καλών πρακτικών αντιμετώπισης του προβλήματος, απ’ όλους τους φορείς με γνώμονα το συμφέρον του ανηλίκου.

Την παραπάνω ημερίδα τίμησαν με την παρουσία τους ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης κ. Αθανάσιος Ανδρεουλάκος, εκπρόσωποι της Βουλής και των κομμάτων, Βουλευτές, ο κ. Δημήτριος Σαμπαζιώτης, η κ. Αικατερίνη Παπακώστα (Ν.Δ.), ο κ. Ηλίας Καρανίκας (ΠΑ.ΣΟ.Κ.),  ο κ. Γεράσιμος Βορίδης (ΛΑ.Ο.Σ), ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου κ. Γεώργιος Σανιδάς, ο Προϊστάμενος Διοίκησης του Εφετείου Αθηνών κ. Γεώργιος Γιαννούλης, ο Προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών κ. Κυριάκος Καρούτσος, εκπρόσωπος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών κ. Θεόδωρος Σχινάς, ο Συνήγορος του Παιδιού κ. Γεώργιος Μόσχος, οι οποίοι απηύθυναν χαιρετισμό και αναφέρθηκαν  στις διαπιστώσεις που λόγω της ιδιότητάς τους έχουν σχηματίσει ως προς τις αιτίες για τις οποίες συχνά τα παιδιά γίνονται παραβάτες ή θύματα και προέβησαν σε υποδείξεις ότι πρέπει να γίνει επένδυση σε επίπεδο πρόληψης της παραβατικότητας και θυματοποίησης ανηλίκων καθώς και η ανάπτυξη ενός Εθνικού σχεδίου δράσης για την προστασία της παιδικής ηλικίας και κατάλληλων υποδομών και παρεμβάσεων.

Τα θέματα που απασχόλησαν την ημερίδα, οι συντονιστές και οι ομιλητές που συνεισέφεραν σχετικές με αυτή εισηγήσεις είναι :

 Α  ΜΕΡΟΣ

«Ο Γονέας, το Σχολείο, η Εκκλησία και η Αστυνομία στο Πρόβλημα»

Συντονισμός :κ. Αικατερίνη Τζέλη, Δικηγόρος ΔΣΑ – Γεν. Γραμματέας Ε.Π.Α.Α.

«Η διαμαρτυρία του γονιού και η ευθύνη του»

κ. Ευγενία Κατούφα, Δημοσιογράφος – Κοινωνικός Επιστήμων, Αντιπρόεδρος του Κέντρου Πολύτεκνης Μητέρας «ΜΗΤΕΡΑΣ ΕΡΓΟΝ»

            «Το σχολείο ανταποκρίνεται στις ανάγκες των καιρών ;»

κ. Θεοδοσία Πενταρβάνη, Φιλόλογος Εκπαιδευτικός, Μέλος του Δ.Σ. της Ε.Π.Α.Α.

            «Πως η εκκλησία προσεγγίζει το πρόβλημα»

Πατήρ Αντώνιος Καλλιγέρης, Διευθυντής Γραφείου Νεότητας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών

            «Αντιμετώπιση του προβλήματος από την Αστυνομία»

κ. Ελευθέριος Αναδιώτης, Αστυνόμος Β΄- Τμηματάρχης  1ου Τμήματος Προστασίας Ανηλίκων Αθηνών

 

Β  ΜΕΡΟΣ

«'Ανήλικο Θύμα Σεξουαλικής Κακοποίησης»

Συντονισμός : Καλλιόπη Σπινέλλη, Ομ. Καθηγήτρια Εγκληματολόγος Νομικού Τμήματος Πανεπιστημίου Αθηνών

«Ο θυμός ενός ενήλικα θύματος παιδικής κακοποίησης»

Τιτίκα Στασινοπούλου, Ηθοποιός – Μέλος διδακτικού προσωπικού Πανεπιστημίου Indianapolis  Αθηνών

«Η σεξουαλική κακοποίηση ανήλικου θύματος, αιτίες και συνέπειες»

κ. Κωνσταντίνα Αποστολοπούλου, Επιμελήτρια Β ΕΣΥ, ΠΝΑ, Ιατροπαιδαγωγικό  Κέντρο Νέας Σμύρνης, Ιατρείο Οικογένειας Γ΄ Παιδοψυχιατρικής  Κλινικής ΠΝΑ

«Προβλέψεις και αποτελεσματικότητα του Νόμου για την εξέταση,           θεραπεία και προστασία του ανήλικου θύματος σεξουαλικής κακοποίησης»

κ. Ιωάννης Διώτης, Αντεισαγγελέας Εφετών Αθηνών, αναπλ/κό μέλος του Δ.Σ. της Ε.Π.Α.Α.

«Αξιολόγηση και θεραπεία του ανήλικου θύματος σεξουαλικής κακοποίησης»

κ. Ιωάννα Γιαννοπούλου, Παιδοψυχίατρος – Αν/τρια Διευθύντρια ΕΣΥ, Β΄ Ψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ» και ΚΨΥ Περιστερίου

            «Αξιολόγηση και θεραπεία του θύτη σεξουαλικής κακοποίησης»

κ. Αθανάσιος Δουζένης, Επίκ. Καθηγητής Ψυχιατροδικαστικής, Β΄ Ψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ»

 

            Γ ΜΕΡΟΣ

            «Ανήλικοι σε κίνδυνο παραβατικότητας»

            Συντονισμός: Ρούσσος – Εμμανουήλ Παπαδάκης, Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου

«Παραβατικότητα ανηλίκων – εκτίμηση της επικινδυνότητας και των αναγκών τους»

κ. Απόστολος Βούρδας, MRC  Psych  CCST, Παιδοψυχίατρος

«Αποκαταστατική δικαιοσύνη – μία εναλλακτική αντίληψη στην αντιμετώπιση της παραβατικότητας των ανηλίκων»

κ. Σοφία Γιοβάνογλου, Διδάκτωρ Νομικής, Επιστημονική Συνεργάτης Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

            «Η αποχή του Εισαγγελέα από την ποινική δίωξη σε βάρος ανήλικου

Παραβάτη, ως πρώτο μέτρο πρόληψης στο Δικαστικό Σύστημα»

κ. Ειρήνη Πανταζή – Μελίστα, Αντεισαγγελέας Εφετών – Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ε.Π.Α.Α.

            «Επανορθωτική Δικαιοσύνη στην πράξη»

κ. Μάριος Στρούθος, Παιδοψυχίατρος Αν. Δ/ντης ΕΣΥ  Κέντρο Ψυχικής Υγείας ΓΝΑ «ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»

            «Πώς στηρίζει τον ανήλικο παραβάτη το Δικαστήριο ;»

κ. Ιωάννα Λάμπρου, Πρόεδρος Πρωτοδικών  - Δικαστής Ανηλίκων

            «Κατάχρηση ουσιών από ανηλίκους και παραβατικότητα’

κ. Κατερίνα Μάτσα, Ψυχίατρος – Διευθύντρια ΕΣΥ, Επιστημονική υπεύθυνη προγράμματος απεξάρτησης ΨΝΑ «18 ΑΝΩ»

 

               Δ  ΜΕΡΟΣ

            «Συνέπειες διαζυγίου στους ανηλίκους»

            Συντονισμός : Βασιλική Θάνου – Χριστοφίλου, Αρεοπαγίτης, Μέλος Δ.Σ. της ΄Ενωσης  Δικαστών και Εισαγγελέων

            «Η ανάγκη δημιουργίας οικογενειακών δικαστηρίων»

κ. Θεοφανώ Παπαζήση, Καθηγήτρια Νομικού Τμήματος της Σχολής Ν.Ο.Π.Ε. (ΑΠΘ)

«Η πραγματογνωμοσύνη ως εργαλείο υποβοήθησης του Δικαστή σε οικογενειακές διαφορές για έκδοση απόφασης προς το καλύτερο συμφέρον του παιδιού»

Δρ. Αναστασία Παρασκευοπούλου – Rush, Κλινικός Ψυχολόγος, Πραγματογνώμων στο οικογενειακό Δίκαιο & Δίκαιο Ανηλίκων, Πιστοποιημένη Διαμεσολαβήτρια Ανωτάτου Δικαστηρίου, Florida ΗΠΑ, Αν/κό μέλος του Δ,Σ. της Ε.Π.Α.Α.

«Προβληματισμοί του Δικαστή κατά την εκδίκαση οικογενειακών υποθέσεων για τη διαμόρφωση κρίσης προς το συμφέρον του παιδιού»

κ. Ναυσικά Φράγκου, Εφέτη Αθηνών – Δικαστήριο Ανηλίκων

«Σχολιασμός της αποδοτικότητας του ισχύοντος νομικού πλαισίου των οικογενειακών υποθέσεων από την πλευρά του συνηγόρου»

κ. Κωνσταντίνος Μπεσίρης, Δικηγόρος ΔΣΑ – Αν/κό μέλος του Δ.Σ. της Ε.Π.Α.Α.

 

            Οι κυριότερες διαπιστώσεις και συμπεράσματα που εξήχθησαν από την ημερίδα είναι :

«Οι ανήλικοι έχουν ανάγκη πολύ περισσότερης φροντίδας»

  Α- Το Σχολείο με τον κοινωνικοποιητικό του ρόλο καλείται να προστατέψει τα παιδιά τόσον από τους σύγχρονους μηχανισμούς βίας και καταπίεσης, όσον και από εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους. Ωστόσο η σχολική βία και η παραβατικότητα των ανηλίκων αυξάνεται στις μέρες μας, οι μορφές βίας ποικίλλουν και οι συνέπειες για το παιδί είναι ολέθριες.

     Έρευνες για την Σχολική διαρροή καταδεικνύουν ότι, περισσότεροι ευάλωτοι και παραβατικοί είναι οι ανήλικοι που διέκοψαν ή δε φοίτησαν σε σχολείο. Οι προσπάθειες του σχολείου να ανταποκριθεί στον ρόλο του παρουσιάζουν αδυναμίες εξ’ αιτίας της πλημμελούς επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, της έλλειψης υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης και της συνεργασίας γονέων, εκπαιδευτικών, φορέων.

     Για την πρόληψη της βίας, την απορρόφηση κραδασμών και τη συναισθηματική στήριξη των μαθητών, προτείνονται «καλές πρακτικές» και καινοτόμες δράσεις που εφαρμόζει το 7ο  Γυμνάσιο Ζωγράφου.

 

      Για την πρόληψη της Σχολικής βίας και παραβατικότητας και για την προστασία των ανηλίκων οι προτάσεις, που έγιναν  από τον ανήλικο μαθητή  και από την εκπαιδευτικό ήσαν οι ακόλουθες:

1. Ελκυστικό Σχολείο: αναμόρφωση προγραμμάτων σπουδών

υλικοτεχνική υποδομή, κτιριακό, χώροι άθλησης, δημιουργικής απασχόλησης και ψυχαγωγίας.

2. Ελεγχος της ασυδοσίας των ΜΜΕ

3. Μέτρα προστασίας από εξαρτησιογόνες ουσίες

4. Εφαρμογή των νόμων, αυστηρότερες ποινές για όσους θέτουν σε κίνδυνο τον ανήλικο. (παιδόφιλους, κακοποιητές, βιαστές)

5. Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στη διαχείριση κρίσεων .

6. Υλοποίηση προγραμμάτων σε θέματα ψυχικής υγείας.

7. Ιδρυση και στελέχωση συμβουλευτικών σταθμών νέων.

8. Διεπιστημονική ομάδα στο χώρο του σχολείου ψυχολόγοι κοινωνιολόγοι για την αντιμετώπιση κρίσεων και στήριξη μαθητών,

γονέων και εκπαιδευτικών.

9. Λειτουργία σχολών γονέων σε κάθε σχολική μονάδα.

10.Συνεργασία κοινωνικοποιητικών φορέων.

11.Μέτρα κατά της Σχολικής διαρροής

 

            Β- Με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο τα Δικαστήρια εκδικάζουν υποθέσεις που αφορούν κυρίως την επιμέλεια και επικοινωνία των ανηλίκων με τους γονείς τους σε περίπτωση διαζυγίου, τη διατροφή τους καθώς και τις περιπτώσεις υιοθεσίας, αναδοχής κ.λ.π. Οι κατά καιρούς νομοθετικές ρυθμίσεις  σκοπό έχουν  την εξυπηρέτηση του συμφέροντος του ανηλίκου, η αποδοτικότητα, όμως, των  υφιστάμενων  ρυθμίσεων έχει τα τελευταία χρόνια αμφισβητηθεί, διότι δεν εξασφαλίζει επαρκώς τις ανάγκες του και δεν λειτουργεί ευεργετικά στον ψυχικό και συναισθηματικό του κόσμο.    

            Για την καλύτερη και δικαιότερη απόδοση του δικαίου σε ότι αφορά θέματα ανηλίκων σε περιπτώσεις διαζυγίου των γονέων τους από τους ομιλητές που συστηματικά ασχολούνται με την ιδιότητα του παιδοψυχιάτρου ή παιδοψυχολόγου, δικαστή ή καθηγητή ή δικηγόρου υπεβλήθησαν οι ακόλουθες προτάσεις :

            Ρύθμιση νομοθετικής παρέμβασης για την άμεση και προσωρινή ,έστω, επίλυση οικογενειακών διαφορών, που αφορούν την επιμέλεια, διατροφή, επικοινωνία του ανηλίκου, από τον Εισαγγελέα Ανηλίκων, με διατάξεις που θα έχουν ισχύ εκτελεστού τίτλου.

            Ρύθμιση για υποχρεωτική παρουσία ειδικού επιστήμονα με ειδικές γνώσεις ψυχολόγου, κατά τη διάρκεια ακρόασης του ανηλίκου από το Δικαστή, που εκδικάζει υπόθεση ανάθεσης επιμέλειας και επικοινωνίας, ο οποίος με την εμπειρία του και την επιστημονική του κατάρτιση , θα συμβάλει, ώστε ο ανήλικος να νιώσει ασφαλής, προκειμένου να εκφράσει τα πραγματικά συναισθήματα του, για το οικογενειακό του περιβάλλον.

            Επιτακτική ανάγκη δημιουργίας Τμήματος Οικογενειακών Υποθέσεων (ν. 2447/1996 άρθρο 48), για την εκδίκαση όλων των αναφυομένων οικογενειακών διαφορών από το ίδιο Δικαστήριο, με άμεσο σκοπό και στόχο την προστασία του ανηλίκου.

            Νομοθετική ρύθμιση της διαμεσολάβησης στο οικογενειακό δίκαιο, η οποία μπορεί να έχει άμεσα αποτελέσματα στην απονομή της δικαιοσύνης. Διότι ο θεσμός της διαμεσολάβησης, τόσο πριν όσο και μετά την έκδοση του διαζυγίου θεωρείται μία πρακτική που εξοικονομεί χρόνο και πόρους στην πολιτεία, επισπεύδει τις δικαστικές διαδικασίες και περιορίζει το τραύμα στην οικογένεια – κυρίως στο παιδί που βρίσκεται σε χρόνιες δικαστικές διαμάχες.

            Νομοθετική ρύθμιση για την διεξαγωγή πραγματογνωμοσύνης, η οποία θα δώσει τη δυνατότητα μιας ολοκληρωμένης και αντικειμενικής αξιολόγησης του οικογενειακού status quo, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ανάθεσης επιμέλειας και επικοινωνίας. Είναι γνωστό ότι το διαζύγιο έχει επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική κατάσταση του παιδιού και πρωταρχικό μέλημα είναι η διασφάλιση της ψυχικής του  υγείας , ενόψει αυτού, επιβάλλεται η ανάθεση διενέργειας πραγματογνωμοσύνης, η οποία θα συμβάλλει ουσιαστικά στην έκδοση δικαστικής απόφασης, που θα αποβλέπει στο συμφέρον του (όπως εφαρμόζεται σε Ευρώπη και ΗΠΑ) και

            Την δημιουργία ενός σώματος πιστοποίησης στη Δικαστική Πραγματογνωμοσύνη και τη Διαμεσολάβηση, διότι η απουσία Ελληνικού πρωτοκόλλου εκπαίδευσης στον τομέα της Δικαστικής παιδοψυχιατρικής – παιδοψυχολογίας, λειτουργεί σε βάρος όχι μόνο των εκδικαζόμενων υποθέσεων, αλλά της κοινωνίας γενικότερα.

 

             Γ-Κατά την ανάπτυξη του θέματος της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών εδόθη έμφαση κυρίως  στο θέμα της μη αποκάλυψης  αυτής, ιδίως όταν λαμβάνει χώρα στον οικογενειακό χώρο, αναλύθηκαν οι αιτίες για τις οποίες κάποιος γίνεται θύτης σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων αλλά και οι συνέπειες από αυτή για τους ανηλίκους. Τονίσθηκε ιδιαίτερα η σημασία για την ανάγκη λήψης αντικειμενικής και ανεπηρέαστης κατάθεσης εκ μέρους του ανήλικου θύματος, της σωστής και άμεσης διαγνωστικής εξέτασης και θεραπευτικής αντιμετώπισης τόσο του ανήλικου θύματος όσο και του θύτη.

Η ιδιαιτερότητα που παρουσιάζει η εξέταση του ανηλίκου θύματος σεξουαλικής κακοποίησης σε δικαστικές υποθέσεις ελήφθη υπόψη κατά τη θέσπιση του Ν. 3625/07 και έτσι σ’ αυτόν περιελήφθησαν διατάξεις σχετικά με την αξιολόγηση της προσωπικότητας και ψυχικής κατάστασης  του ανηλίκου, την αντιμετώπιση των θεραπευτικών αναγκών του, καθώς και διατάξεις για την αντιμετώπιση των θεραπευτικών αναγκών του δράστη.

Η εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων επιβάλλεται να υλοποιηθεί άμεσα, διότι διαφορετικά αν δεν τηρηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία εγκυμονείται πρόκληση κινδύνου ακυρότητας των καταθέσεων που δίνονται από τα ανήλικα θύματα, καθώς και κίνδυνος για μη σωστή αντιμετώπιση αυτών ως προς την αξιολόγηση και προετοιμασία, που απαιτείται για τη λήψη εκ μέρους τους όσο το δυνατόν αντικειμενικότερης κατάθεσης, αλλά και για την θεραπευτική αντιμετώπισή τους.

Ωστόσο δεν υπάρχει εξειδικευμένο στο ως άνω θέμα επιστημονικό προσωπικό, ούτε έχουν ακόμη καθορισθεί οι λεπτομέρειες της διαγνωστικής εξέτασης και θεραπείας του θύματος και του κατηγορουμένου (δηλ. δομής, διαδικασίας, εκπαίδευσης, μεθόδων και εφαρμογής εργαλείων) που με το άρθρο δεύτερο περ. 11 παρ. 5 προέβλεψε ο Ν. 3625/07 να ρυθμισθούν με διάταγμα εντός έξι μηνών από την έκδοσή του, με αποτέλεσμα να μη μπορούν αποτελεσματικά να εφαρμοσθούν οι καινοτόμες διατάξεις του ως άνω νόμου και να δημιουργείται πρόβλημα στη δικαστηριακή πρακτική ιδιαίτερα δε επί εκκρεμουσών υποθέσεων.

Εν’ όψει του ανακύπτοντος προβλήματος επείγει η ανάγκη άμεσης επίλυσής του από την Πολιτεία.

            Με ιδιαίτερη προσοχή και φειδώ πρέπει από τους αρμόδιους να χορηγούνται άδειες και να διατάσσεται η απόλυση υπό όρο στους καταδικασμένους για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής με θύμα ανήλικο κάτω των 18 ετών.

            Να ληφθούν μέτρα για την προστασία των πραγματογνωμόνων παιδοψυχιάτρων  ή παιδοψυχολόγων και του έργου τους ώστε να αποφεύγεται η έκθεσή τους στον κίνδυνο ποινικής δίωξης εξαιτίας των εκθέσεων πραγματογνωμοσύνης που συντάσσουν για παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης

           

                Δ- Σχετικά με το θέμα της παραβατικότητας των ανηλίκων τονίσθηκε η σημασία της πρόληψής της αντί της καταστολής, η αποφυγή του εγκλεισμού σε σωφρονιστικά καταστήματα των ανηλίκων και αναδείχθηκε  η ανεπάρκεια δομών και εξειδικευμένων ατόμων για την αντιμετώπιση της παραβατικότητας.

Ειδικότερα με το Ν. 3189/03 προβλέπεται η με εναλλακτικές εξώδικες διαδικασίες αντιμετώπιση του ανήλικου παραβάτη. Σκοποί εφαρμογής των παραπάνω διαδικασιών είναι η αμεσότερη, ταχύτερη και πιο διαπαιδαγωγική αντιμετώπιση του ανήλικου παραβάτη, η αποφυγή, αφ’ ενός μεν του στιγματισμού του ως εγκληματία μέσω της ποινικής διαδικασίας, αφ’ ετέρου δε της, λόγω του εγκλεισμού του σε σωφρονιστικό κατάστημα απομόνωσής του από το οικογενειακό, σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον, η μείωση των πιθανοτήτων υποτροπής του και η μείωση του οικονομικού κόστους, που απαιτεί η λειτουργία των δικαστηρίων και του σωφρονιστικού συστήματος.

Πρωταρχικός και καίριος ρόλος για τη λειτουργία των εναλλακτικών εξώδικων διαδικασιών εδόθη, με το άρθρο 45 του ΚΠΔ, στον Εισαγγελέα, μέσω της δυνατότητας : α) αποχής του από την ποινική δίωξη  πράξεων (πταισμάτων, πλημμελημάτων) που τέλεσε ο ανήλικος, β) επιβολής εναλλακτικών της ποινής αναμορφωτικών μέτρων, με κριτήριο την εκτίμηση της πράξης των παραγόντων της παραβατικής συμπεριφοράς, της στάσης του ανήλικου παραβάτη προς αυτή και το κίνητρό του για αλλαγή και γ) προώθησης της υπόθεσης αμέσως μετά την τέλεση της πράξης σε υπηρεσίες κοινοτικής υποστήριξης. Η, με την ως άνω στρατηγική, παράκαμψη της ποινικής διαδικασίας κυρίως συνδέεται με την ιδέα της αποκατάστασης της ζημιάς που επήλθε στο θύμα και έμμεσα στην κοινότητα, ιδίως μέσω της διαδικασίας συνδιαλλαγής μεταξύ ανήλικου θύτη και θύματος, με την παρέμβαση εκπαιδευμένου εθελοντή  διαμεσολαβητή, έτσι ώστε ο ανήλικος παραβάτης να αποκαταστήσει τη βλάβη, βελτιώσει τις προσωπικές και κοινωνικές του δεξιότητες και να επανενταχθεί κοινωνικά.

Δυστυχώς έξι χρόνια μετά την ισχύ του Ν. 3189/03 ο σκοπός  του για την πρόληψη της παραβατικότητας ανηλίκων μέσω του Εισαγγελέως, δεν μπορεί να επιτευχθεί καθ’ όσον δεν υπάρχει πρόβλεψη νομοθετικής εξουσιοδότησης στο άρθρο 45 Α΄, περί ρύθμισης των λεπτομερειών εκτέλεσης της παρεχόμενης στον Εισαγγελέα δυνατότητας επιλογής αναμορφωτικών μέτρων και ιδίως του τρόπου, της διαδικασίας και των υποστηρικτικών φορέων υλοποίησης αυτών.

            Εν’ όψει της διαρκώς αυξανόμενης παραβατικότητας των ανηλίκων και της ανάγκης πρόληψης αυτής απαιτείται ;

            Η συμπλήρωση του άρθρου 45 Α΄ ΚΠΔ με πρόβλεψη εξουσιοδοτικής διάταξης περί έκδοσης Π.Δ. που θα καθορίσει :

1)τον τρόπο και τη διαδικασία υλοποίησης των επιβαλλόμενων από τον Εισαγγελέα αναμορφωτικών μέτρων.

2)Την επιστημονική ομάδα αντιμετώπισης της παραβατικότητας των ανηλίκων (δηλαδή τους επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων και υπηρεσιών όπως κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, νοσηλευτές, αστυνομικούς, επιμελητές ανηλίκων, εκπαιδευτικούς ειδικούς στην αντιμετώπιση χρήσης ουσιών και αλκοόλ και το έργο ενός εκάστου μέλους αυτής).

            Το τελικό συμπέρασμα της Επιστημονικής ημερίδας είναι ότι ιδίως στις μέρες μας οι ανήλικοι είναι σε υψηλό κίνδυνο και έχουν ανάγκη περισσότερης φροντίδας από εμάς που φέρουμε την ευθύνη γι’ αυτούς.           

           

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ του Δ.Σ. της Ε.Π.Α.Α.

 ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΝΤΑΖΗ – ΜΕΛΙΣΤΑ

Αντεισαγγελέας Εφετών